Σύμφωνα με την επικρατούσα άποψη, εικονίζεται η Παναγία ολόσωμη, μετωπική σε στάση δέησης, προσευχής. Τα χέρια της είναι υψωμένα με τις παλάμες ανοιχτές στον ουρανό. Αριστερά και δεξιά από το φωτοστέφανο, που περιβάλλει το στρογγυλό πρόσωπό της, υπάρχει η επιγραφή “ΜΗ(ΤΗ)Ρ Θ(ΕΟ)Υ”. Η Παναγία πατά σε χαμηλό σκαμνί και φορά μακρύ χιτώνα που σφίγγει στη μέση  απ’ όπου κρέμεται  μαντήλι, το εγχείριον. Μακριά μαντήλα, το μαφόριον, που απολήγει σε κρόσσια, καλύπτει το κεφάλι και τους ώμους της. Οι παλάμες της διατρυπώνται από δύο κυκλικές οπές που θεωρείται ότι χρησίμευαν για την ανάβλυση αγιασμένου νερού ή μύρου. Άλλες τέσσερις βαθιές οπές, δύο κάτω από κάθε αγκώνα, χρησίμευαν για τη στήριξη δοχείων περισυλλογής του αναβλύζοντος υγρού.

Το πρότυπο της παράστασης θεωρείται πως είναι η εικόνα της Παναγίας από τη μονή των Βλαχερνών στην Κωνσταντινούπολη. Η εικόνα πιθανόν ήταν αρχικά τοποθετημένη σε αγίασμα, ιερό χώρο με φυσική πηγή νερού. Η συνήθεια να παριστάνουν την Παναγία να αναβλύζει αγιασμένο νερό συνδέεται με την ιδιότητά της ως πηγή της ζωής, εικονογραφικό θέμα που αποκρυσταλλώνεται αργότερα ως η Παναγία-Ζωοδόχος Πηγή σε φορητές εικόνες και χαρακτικά. Οι ανάγλυφες εικόνες ιερών προσώπων είναι ένα νέο εικαστικό είδος, που εμφανίζεται μετά την Εικονομαχία, γύρω στον 9ο-10ο αιώνα. Με συνήθως ορθογώνιο σχήμα και σχετικά μεγάλο μέγεθος τοποθετούνται στα ανατολικά του Ιερού Βήματος, σε προσκυνητάρια, σε εισόδους ναών, ακόμη και σε πλατείες, κρήνες και πύλες τειχών. Εργαστήρια γλυπτικής σε Κωνσταντινούπολη και Θεσσαλονίκη παράγουν τέτοιες εικόνες, μερικές από τις οποίες μεταφέρονται με την άλωση του 1204, ως λάφυρα, στη Βενετία από τους Σταυροφόρους.